Ana Sayfa

CNNTURK - 02.06.2006 - Haber Merkezi

 

 

Yazar Orhan Kemal, 1970 yılında Sofya'da 56 yaşındayken hayata veda etti.

  

 
Orhan Kemal, 27'si roman, 19'u öykü kitabı olmak üzere 51 eser bıraktı
Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü olan Orhan Kemal 15 eylül 1914 yılında Adana'nın ceyhan ilçesinde dünyaya geldi.
 
Babası milletvekili ve bakanlık yapmış Abdülkadir Kemali Bey, annesi ortaokul mezunu aydın bir kadın olan Azime Hanım'dı.
 
Babası siyasal nedenlerle 1931'de Suriye'ye kaçınca, orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Suriye'ye giderek bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı. Bir yıl sonra tek başına Türkiye'ye döndü ve Adana'da çırçır fabrikalarında işçilik yaptı.
 
Bu yıllardaki birikimleri, ilerde romanlarına hayat verdi. 1937'de çırçır fabrikasında (Milli Mensucat) bir işçi olan Nuriye Hanım ile evlendi, bir yıl sonra ilk çocuğu Yıldız doğdu.
 
1938'de Niğde'de askerliğini yaparken 'Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak' ve 'yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik' suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkum edildi.
 
1940'ta, Bursa Cezaevi'nde tanıştığı Nazım Hikmet'in toplumcu görüşlerinden etkilendi; kendisinden Fransızca, felsefe, siyaset dersleri aldı. Orhan Kemal'i şiir yerine roman ve öykü yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu.
 
İlk öykülerini Orhan Raşit takma adıyla yayımladı. İlk kez 1943 yılında 'İkdam' gazetesinde 'Asma Çubuğu' öyküsünde 'Orhan Kemal' adını kullandı. 1943'te tahliye olunca Adana'ya döndü. Amelelik, hamallık gibi işlerde çalıştı.
 
1944'te doğan oğluna Nazım adını verdi. 1949'da üçüncü çocuğu Kemali'nin doğumundan sonra ailesiyle İstanbul'a yerleşti ve ölümüne kadar kitap ve makale yazarak geçindi. 1957'de dördüncü çocuğu Işık doğdu.
 
1958'de 'Kardeş Payı' adlı öyküsü ile Sait Faik Hikaye Armağanı'nı aldı. 1966'da bir ihbar üzerine hücre çalışması ve komünizm propagandası yaptıkları gerekçesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı; suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı yolundaki bilirkişi raporu üzerine bir ay sonra serbest bırakıldı.
 
1967'de '72. Koğuş' oyunu ile Ankara Sanatseverler Derneği tarafından En İyi Oyun Yazarı seçildi. 1969'da Türk Dil Kurumu Ödülü'nü ve Sait Faik Hikaye Armağanı'nı 'Önce Ekmek' adlı kitabı ile aldı.
 
Bulgar Yazarlar Birliği'nin çağrısı üzerine gittiği Sofya'da, tedavi görmekte olduğu hastanede 2 haziran 1970'te hayata veda etti.
 
Anısını yaşatmak için İstanbul'da Orhan Kemal Müzesi açıldı. 1972'den bu yana adına bir roman yarışması (Orhan Kemal Roman Armağanı) düzenlenmektedir.
 
Yaşamı, yoksul kesimin, işçilerin, öğrencilerin, sokaktaki adamın yaşamını anlatan öykü ve romanlar yazmış ve insan-toplum ilişkilerini gerçekçi bir dille yansıtmıştı. 27'si roman, 19'u öykü kitabı olmak üzere 51 eser bıraktı.
 
Yapıtlarından bazıları
 
'Avare Yıllar', 'Baba Evi', 'Murtaza', '72. Koğuş', 'Cemile', 'El Kızı', 'Ekmek Kavgası', 'Bereketli Topraklar Üzerinde'
 
 

[email protected]

1