... KISA KISA ... KISA KISA ... Önemli Not! Mazlum VESEK Bir yazarın bazı romanlarını tamamlayamayıp onların yayımlandığını görememesi, inanılmaz bir keder verir bana. Hele bu yazar Orhan Kemal gibi her eserini heyecanla yazan, ona sıkı sarılan, onunla bütünleşen bir yazarsa...Orhan Kemal, ölmeden önce çalışma dosyasına bir "Önemli Not!" düşer. Bu not, yazarın ünlü "Murtaza" romanı ile ilgilidir. Ömrü vefa etseydi Murtaza'nın 2. cildini tamamlayıp Türk edebiyatının bu ünlü karakterini daha da ölümsüzleştirecekti. Orhan Kemal'in çalışma dosyasına düştüğü "Önemli Not!" ölümünden 37 yıl sonra yarım kalan eserlerinin ve edebiyat yazılarının toplandığı bir kitaba ad oldu. Orhan Kemal'in oğlu Işık Öğütçü'nün babasının özel arşivinden yararlanarak hazırladığı "Önemli Not!" adlı kitap, Everest Yayınları'ndan çıktı. Orhan Kemal'in tamamlanmamış iki romanı ve çeşitli düzyazılarından oluşan kitap, edebiyat tarihçileri için eşsiz bir kaynak; Orhan Kemal'in yazarlık serüvenini, eserlerini iyi takip edenler içinse heyecan verici bir kitap. MURTAZA 2 VE ROMANCININ ROMANI İki bölümden oluşan kitabın birinci bölümünde Orhan Kemal'in tamamlanmamış iki romanının özgün metni bulunuyor. Bu bölümde Murtaza 2'nin sunuş yazısı olarak, Yaşar Kemal'in Murtaza ile ilgili yazdıklarından oluşan bir derleme yazısı konulmuş. Murtaza 2'nin tamamlanmamış metninde Murtaza'nın farklı maceralarıyla karşılaşırken, yazarın oğlu Işık Öğütçü'nün, babasından Murtaza 2 ile ilgili duyduklarını okuyunca bu eserin tamamlanmamış olmasına hayıflanıyoruz. Orhan Kemal, Murtaza 2'de, Müfettişler Müfettişi ve Üçkâğıtçı romanlarının kahramanı Kudret Yanardağ ile Murtaza'yı, Ankara'da Meclis'te karşılaştırmayı hedefliyormuş. Türk edebiyatının, bu iki sağlam karakterinin aynı romanda buluştuğunu düşünmek bile heyecan verici. Yazarın tamamlanmamış bir diğer romanı: "93 Harbi". Bu eserle daha önce bir başka yayınevinin yayımladığı "Sokakların Çocuğu" kitabında karşılaşmıştım. Yazarın, bir romanının arka sayfalarına iliştirilen bu romanın, araştırmacılık ve tasnif tekniği açısından "Önemli Not!" kitabına alınması, yerinde olmuş. Işık Öğütçü babasının, "'93 Harbi" romanı için, "Romancının Romanı" dediğini aktarıyor. Tamamlanmış olsa, bu romanda, Orhan Kemal'in ailesinin etrafında 100 yıllık Türk siyasal tarihinin panoramasını okuyacaktık. Yine de roman, yarım kaldığı yere kadar, bize, gürül gürül bir romanın havasını veriyor. Romanda, yıkılışa doğru giden Osmanlı Devleti' nin son döneminde, siyasal, kültürel hayatta büyük izler bırakan Namık Kemal gibi "İlk devrimcilere" rastlayabilirsiniz. UMUTLU VE ALÇAKGÖNÜLLÜ YAZILAR Yazarın çeşitli tarihlerde yayımlanan fikir yazılarından ve notlarından oluşan ikinci bölüm, Orhan Kemal üzerine araştırma yapmak isteyenler için önemli belgeler içeriyor. Bu bölümün başına yazarın kendi kaleminden Yaşam ve Sanat Serüvenim başlıklı yazısının konulmuş olması yerinde bir takdim olmuş. Burada, Orhan Kemal'in insani duyarlılığının ve dünya görüşünün yazma edimiyle nasıl bütünleştiği görülür. Zira, Orhan Kemal'in, yaptığı işi adeta ameliyat masasına yatırdığını görüyoruz. Yazma ilkelerinde ve yazma nedeninde sözü açıktır. Şive, gelenekler, eleştiri, sinema, politika üzerine yazdıklarını okuduğumuzda, şu sözü rahatlıkla söyleyebiliyoruz: Orhan Kemal, yazma işini yaparken hiçbir şeyi öylesine yapmamış ve yazmamıştır. Yine meraklıları için çok önemli olabilecek bazı yazılara da rastlıyoruz. Türkiye'nin çok önemli bir döneminde yaşama veda eden Orhan Kemal'in ölümümün üzerinden yarım asır geçmesine 13 yıl var. Dolayısıyla kimisi yarım asırdan önce yazılan bazı eserleri bugün okurken elimizde olması gereken, olmazsa olmaz bir kitaptır, "Önemli Not!" Neden mi? Yazarın önemli romanları ile ilgili bazı yazıları mevcut kitapta. Vukuat var tefrikası ile ilgili not, Murtaza üzerine, 72. Koğuş üzerine bu yazılardan bazıları. Orhan Kemal, yazarlık yaşamı boyunca benimsediği realist çizgiye kendisince bir şeyler kattı. Kendisi Aydınlık Gerçekçilik dediği düşünceyi ilk olarak Bir Filiz Vardı adlı romanında dile getirir. Kitapta bu konu ile ilgili Aydınlık Gerçekçilik başlığı ile bulunan yazı yazarın bu tanımı neden kullandığı ile ilgili önemli notlar içeriyor. Kitapta, Orhan Kemal'in edebiyatın çeşitli problematiklerini farklı yazarlar etrafında tartışmasının yanı sıra, Sait Faik, Asaf Çiyiltepe gibi meslektaşları ve dostları ile ilgili yazdıkları da dikkatimizi çeken yazılar arasında. Benim kitapla ilgili düşeceğim bir "önemli not", kitaptaki yazıların yayımlandığı dergiler. Yazıların hepsinin altında dergi adı yok. Adı geçen dergiler ise şunlar: Dünya, Pazar Postası, Yön, Eylem, Varlık, Yeditepe ve Forum. Bu dergilerin içinde Varlık, 70 yılı aşkın geçmişi ile hâlâ bir edebiyat okulu. Yön, 27 Mayıs 1960 müdahalesinden sonra yayına başlayan ilk sayısında sayısız aydın ve siyasetçinin imzaladığı meşhur bildiriyle beraber Türk siyaset ve kültür hayatında önemli etkileri olan bir dergi. Diğer dergiler de dönemlerinin siyaset ve edebiyat tartışmaları içinde ortaya çıkan dergiler. Yazarın bu dergilerde yazılarının yayımlanmış olması O'nun yazar olarak ne kadar geniş bir kulvarda kendini kabul ettirdiğinin ve ülkedeki tartışmalardan uzak olmadığını gösterir. "Önemli Not!"u okurken, yıllara yayılarak tüm kitaplarını okuduğum Orhan Kemal'i, ilk defa okuyormuş gibi büyük keyif duydum. Onun sıcacık insan yüreğini tekrar tekrar hissettim. Kitapta yazılanlar, "önemli not"larımın arasına çoktan düştü. Dileğimiz, Orhan Kemal'in hayatında ve yazarlık serüvenindeki "önemli not"lar gelmeye devam etsin. Sözü Yaşar Kemal'in Orhan Kemal için yazdığı bir sözle bitirelim: "Orhan Kemal, insan soyunun mutlu, acı, umutlu, yiğit, insan, alçak gönüllü bir macerasıdır."nÖnemli Not/ Orhan Kemal/ Everest Yay./ 356 s.