Seninle ilgili olarak her yıl iki haziranda Cumhuriyet’e yazıyorum. Bu yıl içimden sana yazmak geldi.

Mart ayında İlhan Ağabey’e geçmiş olsuna gittim. Her gerçek aydının bir gece yarısı götürüldüğü ikinci adresten evine döndüğü için.Granitten bir anıt gibi oturduğu koltukta , 1966 yılında senin için yazdığı yazıyı –sanki kırk iki yıl önce kendisini yazmış,yani değişmeyen yazgınızın yazısını- verdim. Hani köfteci dükkanında ihtilal hazırlığı içinde olup “hücre faaliyeti yapmaktan” tutuklanarak, otuz beş gün Sultanahmet Cezaevinde yattığın, beni ilk defa babasız bıraktıkları o dönemden. Bu arada, İlhan Ağabey kalp ameliyatı oldu. İnadina uzun yaşamak için. Ama tıp sana yetişemedi. Hayat beni senden çok erken koparıp aldı. Yaşasaydın 94 yaşında olacaktın. Ama ne gam yapıtlarınla zaten yaşıyorsun...

Yine mart ayında Gaziantep Üniversitesinde öğrencilere, seni tanımak isteyen dostlara yaşamını anlattım. Sosyoloji bölümünün değerli öğretim üyeleri, İzzet Duyar, Özkan Yıldız ve M.Nuri Gültekin ile anılarımızı paylaştım. Gaziantepli araştırmacı Servet Türkmen senin yıllar önce yazdığın bir yazıyı müze için hediye etti, “Kırmızı-Yeşil”. Şöyle yazmışsın, “Antep denince aklıma kırmızı ve yeşil gelir. Toprağı kıpkırmızıdır, toprağın üstündeki bitki yemyeşil. Bir de Antep’in fıstığı meşhurdur. Milli savaşta, emperyalist saldırganlara karşı koyma gücü kadar.”

Gaziantep deyince, kadim dostun Fikret Otyam’ın bir yazısı aklıma geldi. “Araba kayıp gidiyor Gaziantep’e doğru…Zeytin ağaçları, fıstık ağaçları, yeşiller al topraklar… Gün gelecek dinamitler patlamayacak, oğullarımız birbirini kurşunlamayacak…Şiirler okunacak içinde acı dize olmayan…Sergiler açılacak sümüklü çocukların değil, gürbüz çocukların, mutlu insanların…”. Birbirinize seslendiğiniz gibi ben de ona seslenmek isterdim, “Fikret Ağabey, amanı bilin ha! Bu hasret hepimizin…”

Tüyap Kitap Fuarı için gittiğim Adana’yı da anlatacaktım. Nihat Behram’ın “Soros’un değil, Toros’un çocuğu olarak” Adanalı ağabeyine gönderdiği selamı yazacaktım.  Adana’ya tekrar gelebilseydin eğer, Çukurova’nın bereketli toprakları üzerinde binlerce yıldır yaşayan, değişmeyen yazgılarıyla horlanan, ezilen insanlarını sevginle usullacık okşayıp ölümsüz roman kahramanlarına dönüştürdüğün, yaşattığın için  yalçın kayalarından kopup gelen portakal, turunç kokulu rüzgârı, pamuk pamuk bulutları ve doruklarındaki bembeyaz şapkasıyla Torosların “Hey gidi koca Adanalı Raşit! Halkın kaderi hâlâ değişmedi…”  seslenişini de duyabilirdin... Kadere aldırmadan, yılmadan  insanların aş önceliğini “Önce Ekmek”, “Ekmek Kavgası” ve paylaşımını “Kardeş Payı” hasretinle “Baba Evi”nde açlığa,  “Ey açlık! Seni midemde, iliklerimde, kanımın yuvarlarında duydum. Ve sen, benim iyi, benim şefik ve rahim olan soyum, insan soyu, sen ebedi tokluğu fethedeceksin!” haykırışınla bir gün mutlaka bu insan soyunun sonsuza kadar gitmeyecek olan kaderini de değiştireceğini usanmadan bir kez daha umutla o dağlara yazacaktın…

Şair Haydar Ergülen’in “Orhan Kemal o çetin yaşam savaşının içinde bir ‘halk yazarı’nın nasıl olabileceğini gösterdi hepimize. Dilindeki şefkatle, yaklaşımındaki merhametle, çoğu zaman ‘birey’ olamamakla suçladığımız, duyguda ve düşüncede ‘derin’ olmamakla eleştirdiğimiz halkın kalbine dokunmayı bildi…” satırlarını da sana okumayı isterdim.

Son söz ise senden, “Laf lafı, laf tütün tabakasını açar. Tütün tabakası açıldığı zaman çok uzun konuşmak gerekir. Ama yerimiz müsait değil.”. Evet yerimiz müsait değil. Yazımı Adanalı arkadaşın Yaşar Kemal’in deyişiyle bitireyim, “Orhan Kemal, büyük bir romancı olarak vardır. Dünyanın bir köşesinde dağ gibi duruyor. Biz ve dünya insanları onu bir gün bütün ayrıntılarıyla göreceğiz.”.