Candan ve yüzünden hiçbir zaman
eksilmeyen gülümsemenle vefalı bir dost olarak
yüreğime öyle bir sıcaklıkla dokundun ki, senin için
de yazmak istedim.
İki bin yılında Orhan Kemal
Müzesini Cihangir’de açtığımızda, müzenin açılışını
büyük bir heyecanla dostlarına haber veren ilk sen
olmuştun. Daha sonra Orhan Baba’nın anma günlerinin
kendi deyişinle “kadrolu konuşmacı”sıydın. Bir
iktisatçının edebiyat konuşmasına herkes şaşırmıştı.
“Eskici ve Oğulları” ve “Gurbet Kuşları”nı, Türk ve
dünya ekonomisi çerçevesinde yorumlamış, bugünkü
ekonomik krizin ipuçlarının Orhan Kemal’in
kitaplarında var olduğunu belirtmiştin. Ve de haklı
çıkmıştın hocam .. Hayatın içinden gelen gerçek
edebiyatın iktisadi şartlardan da beslendiğinin
vurgusunu yaparak şunları söylemiştin, “‘Gurbet
Kuşları’ okunmadan IMF’yi, Türkiye’nin dış borcunu,
neden bu borçtan kurtulamadığımızı ve bugünkü
durumumuz anlaşılamaz. Orhan Kemal, yaşadığımız
dünyayı olduğu gibi önümüze koydu. ‘Eskici ve
Oğulları’ da 2005 yılında yaşadığımız değişimi
anlatan bir romandır. Çünkü o kitapta anlatılan
insanlar artık kente gelip ayakkabı boyacılığı bile
yapamayacaklar”.
Seni saygıyla anıyor, hem de üstat için İngilizce
yazdığın yazıyı tüm sevenlerinle paylaşmak
istiyorum.
“Kimse geleceğin ne
getireceğini bilmez. Ancak, özellikle değişimlerin
hızlı olduğu ülkelerde, insanlar hayatlarını nasıl
yaşayacaklarını ve aktif olarak hayatın içinde
olmaları gerektiğini bilmelidirler.
Orhan Kemal, bu gerçeğin
farkında olanlardan biriydi ve edebiyatı etkili bir
araç olarak kullanarak insanların hayatında bir
değişiklik yaratmaya çalıştı . Yıllar sonrada
kitapları, seçtiği temaların evrensel niteliği
sayesinde bugün de hala geçerli olmasından, bir esin
kaynağı olmaya devam etmektedir.
Örneğin; ‘Cemile’ de,
Türkiye’de Cleveland pamuk üretimiyle gelen
teknolojik değişimlerin insanların hayatını kalifiye
işçilik aranırken işsizliğe sürüklemesiyle nasıl
etkilediğini anlatır.Bu değişimlerin sosyal yapıdaki
etkilerini ‘Eskici ve Oğulları’ ve ‘Gurbet Kuşları’
gibi kitaplarındaki karakterlerin hayatlarını
inceleyerek anlayabiliriz. ‘Eskici ve Oğulları’,
hayatını tarım aletleri tamir ederek kazanmaya
çalışan bir adamı anlatır. Marshall Yardım Planıyla
Türkiye’deki köylere traktörler gelince, işini
kaybeder ve ailesiyle köyünü terk etmek ve şehirde
iş aramak zorunda kalır. ‘Gurbet Kuşları’nda
İstanbul gibi endüstriyel şehirlere iş aramaya
gelenleri ‘göçmen kuşlar’ olarak karakterize eder.
Çünkü , bu insanlar nereye yerleşeceklerini ve yeni
hayatlarına nasıl uyum sağlayacaklarını bilmezler.
Bugün bile küresel ekonomimiz,
Orhan Kemal’in eserlerini oldukça geçerli kılacak
yapıya sahiptir. Kısaca, o, insanlara Türkiye’deki
hayatın farklı renklerini ve yönlerini
göstermiştir.
Bu sebeplerden, Orhan Kemal’in
eserleri, edebiyat okuyan öğrencilerin dışında,
örneğin sosyal bilimler,ekonomi, vs ..okuyanlar için
de zengin bir kaynaktır.Ekonomi Profesörü olarak
ben, onu derslerimde çoğu zaman referans olarak
kullanırım.”
Güle güle Türkel Minibaş,
vefalı hocam, seni unutmayacağım… |