İnternette Orhan Kemal

Aykırısanat (Mayıs-Haziran 2002)

İnsanlığın Aydınlık Yazarı: Orhan Kemal

Orhan Kemal güç koşullarda yetişmiş, kendini sürekli geliştirmiş bir yazardır. Gerçeklerin sözcüsüdür. Gerçeklere aydınlık düşürür. O’ nun aydınlık yapıtlarında insanı buluruz; sevinci, üzüncü, umudu, umutsuzluğu, sevgisi, nefreti... ile. En olumsuz durumlarda bile insan insandır.

Orhan Kemal’ in yapıtlarında yaşamsal gerçeklilik ile yazınsal gerçeklilik at başı gider. Yaşamın içinden çıkardığı konuları, olguları, olayları, sorunları yüreğinin ve beyninin imbiklerinden geçirir; dilin sıcak canlı dünyasına götürür. Oradan okurlara estetik dünya ile sunar.

O’ nun yapıtlarında gerçek olamayan bir şey yoktur. Kimi zaman gerçekleri renklendiren düşler bile gerçeğin bir parçasıdır. Yoksulluğun, yoksunluğun yalın güzelliği şiirsel gerçekliği okurları sarar. Bu bakış ve yaklaşım, O’ nu evrensel bir yazar kılar. Dünya yazınında Anton Çehov ne ise Orhan Kemal de O'dur. İnsanı kucaklayan yalın ve olgun bir kişilik.

Sanat yaşamına şiir ile giren büyük usta, senaryo, anı, oyun yazsa da öykü ve romanları ile yazımıza yeni bir soluk getirir. İnsanın iç dünyasına bir ruhbilimci, bir toplum bilimci gibi giren, o dünyada bütün insanlığı birleştiren bir öncü yazardır. Örneğin; başka bir dilde, yaygın bir dilde yazsaydı değeri bütün ülkeleri tutardı. O ise kendi dilini severek kullanmış, arıtmış, sunmuştur. O’ nun kaleminden dilimizin işlek, kıvrak, ışıltılı yanları kendini gösterir. Belki de Orhan Kemal’ i oluşturan etmenlerin başında gelen özelliklerinden birdir buda. İnsanın iç dünyasına eğilirken bile bir toplumcudur, gerçekçidir. Dünyası renkli aydınlık umut doludur. Çünkü, o insanları sevmekte, kurtuluşu yalnızca onların uyanmasında görmektedir. Bu konuda öyle duyarlıdır ki öykü ve roman kahramanlarını incitmez. Onlar ne denli olumsuzluk gösterse de bu durum olumsuz koşulların izlediği çarpıklıktan, bozukluktan kaynaklanır. Koşullar iyileştirilince insanlar da iyi olacaktır. İşi gücü olan, okuyan, danışma ve paylaşmayı bilen insanlar bu dünyayı güzelleşecektir. İnsan sevgi ile olgunlaşacaktır.

Orhan Kemal bugün de kuşaklara duyurmak gerekir. Moda akımlara kapılmadan insanı, insanlığı kavramak dili, yazını sevmek okurları da geliştirecektir. Orhan Kemal bunu gerçekleştirmiş bir yazardır. Bize düşen de O’ nu okumak, O’nu anlamaktır.

[email protected]