Sizin
de olur mu bir kitabı okursunuz,kitaptaki karakter tıpkı sizin
çevrenizden birine benzer,kitaba devam ettikçe daha çok ortak nokta
bulursunuz,bir süre sonra o karakter aklınızda tanıdığınız kişi
olarak kalır. Benim için bunlardan en akılda kalanı Orhan Kemal’ in
Murtaza karakteridir. Murtaza benim aklımda dedemle aynı kişidir.
Murtaza bir muhacirdir,mübadele sonrası Türkiye ye gelmiş,Adana ya
yerleşmiştir,aşırı dürüsttür,diğer akrabaları zengin olurken
fakirdir, tek bir hayali vardır,dayısı Kolağası Hasan a
benzeyebilmek,dayısı savaşta şehit olmuştur,Murtaza da vazifesi için
gerektiğinde dayısı gibi şehit olacak kadar görevine ve kurallara
bağlıdır. Dedeme gelince,muhacir çocuğudur,babası Yunanistan ın
(galiba şu anda Makedonya sınırları içinde) bir köyünden gemiye
binip annesi ve tek kızıyla Türkiye ye gelmiş,burada başka bir
muhacirle evlenmiş. Dedem burada büyümesine rağmen konuşması dili
değişmemiş,aynı Murtaza nın konuştuğu dil. Dürüstlüğü, aşırı
doğruculuğu ,bazen patavatsızlığa varan dobralığı hep benzettiğim
yönler. Bir de kaskatı bir duruşu vardır dedemin,başkalarının
yanında çocuğunu ya da torununu sevmeyi,şefkat göstermeyi zayıflık
olarak görür,ancak aileyle beraberken o da başını okşayarak( ancak o
kadar) sevgisini gösterir. Yaşlandıkça daha da duygusallaştı,ben
fakülteye yeni başladığımda her hafta sonu eve giderdim (yakındı
zaten istanbul) her hafta beni ağlayarak geçirirdi. Hacıdır ama çok
kızdığında küfür de edebilir, çok severim dedemi evlendiğimizde
öğüdü “iki hafta da bir gel bizi görmeye ama her hafta gelme kocanı
bıktırma “olmuştu, bu cümledeki” h “harflerini yutarak okuyun tabi
ki, neyse Murtaza dan alıntı bir cümleyle bitirelim:
“ Bir vazife büyüktür bir namuzdan . Vazife benzemez yemeye peynir
hemi de ekmek”
NOT: Murtaza nın gerçek bir karakterden esinlenerek yazıldığını
biliyor muydunuz? Orhan Kemal “ben tanıdığım insanları yazdım” diye
anlatırmış. Murtaza, Adana’ da Akbank şubesinde kapıcıdır. Yazarın
eşi Nuriye Öğütçü ve arkadaşı Nurer Uğurlu, bankadaki kapıcıyı
tanıdıklarını ve romandaki Murtaza’ nın bütünüyle o Murtaza’ ya
benzediğini söylerler. Hatta Nurer Uğurlu, kapıcı Murtaza’ ya Orhan
Kemal’in Murtaza’ sını anlatmış, kapıcı da şöyle demiştir: “ A be bu
adam beni nereden tanır? Bilir mi benim gibi bir adam yaşar Adana’
da, hemi de bu sıcakta (...) Neden yazar beni kitaplar? Ya okurlarsa
amirlerim, bu yolda istemem laubalilik! “(kaynak:www.orhankemal.org) |