İzlediklerim
M.
Demirel Babacanoğlu
ABİDİN
DİNO PARKI AÇILDI
Burası Abidin Dino
Parkı.
Seksenli yılların
sonuydu, buranın adı Abidin Dino Parkı olsun diye
önermiştim; öneriyi pekiştiren bir de yazı
yazmıştım. Başka önerenler de olmuştu. Çok geçmedi;
parkın adı “Abidin Dino” oldu. 23 Yıl sonra.
Büyükşehir Belediyesi Başkanlığınca yeniden
düzenlendi park. Havuzu yenilendi, sergenler
konuldu, çiçeklikler açıldı; Orhan Kemal, Abidin
Dino, Yaşar Kemal yontuları yerleştirildi. 5 haziran
günü törenle açıldı..
1932’de kurulan
Halkevlerinin kurucusu Atatürk’tür. İlk yeri Ulus
Bahçesi’ydi. Sonra bahçe adı değiştirilip “park”
yapıılmış. Halkevi 1940’ta yeni yapısına taşındı..
1951’de DP tarafından kapatıldı. Adana Belediyesi’ne
verildi. Halkevci, mühürcü rahmetli Hikmet Sihay’dan
dinlemiştim.. DP’nin adamları gelip, yanar sobayı
kaldırıp atmışlar dışarı.. İçeride oturanları dışarı
çıkarmışlar.. Her şeyi darmadağın etmişler.. Bugün
Büyükşehir Belediyesi kullanmaktadır bu yapıyı.(1)
Orhan Kemal, Yaşar
Kemal, Abidin Dino eski Halkevci’dirler..
Halkevlerinden birçok sanatçı, şair, yazar
yetişmiştir. Turan Turanlı, Avni Anıl, Ali Şenozan,
Ali Şen bunlardan birkaçı. Muzaffer İzgü de
Halkevi’nin kitaplarını okuyarak, sobasında ısınarak
yetişmiştir! (Sahi niye Muzaffer İzgü
çağrılmamış?) Yaşar Kemal Halkevi’nin bütün
kitaplarını okumuş.. Yazdığı şiirler, derlediği
ağıtlar burada çıkmış. Orhan Kemal kimi öykülerini,
romanlarını burada yazmış.
Abidin Dino, 1941’de
solculuktan sürgün edilmiş buraya. Güzin Hanımla
evlenmiş.. Atatürk Caddesi, İstasyon yakınlarında
evleri varmış.. Bir gün taş yağmuruna tutmuş
aymazlar! Oradan Abidin Paşa Caddesi’ne taşınmak
zorunda kalmışlar.. Yılmamış, kimi resimlerini
burada çizmiş, oyunlarını burada yazmış; yayınlamış
Görüşler dergisinde..
Hikmet Sihay’dan
dinliyorum yine; Dino ile yürürken karşılarına bir
dilenci çıkmış; Dino cebindeki 2.5 TL.’yı dilenciye
vermiş.. Sonra da cebinin astarını çıkarmış
göstermiş.. Gelincik sigarasının motifini de Dino
çizmiş. Bir de Orhan Kemal’le Abidin Paşa
Caddesi’nde Verem Savaş Derneği’ne bez almak için
yürüyorlarmış(2); çarşı esnafı dükkandan çıkıp
ilgiyle bakmışlar(!). Bilindiği gibi Orhan Kemal de
solculuktan içeri atılmıştır.. O günün polisleri
çocuklara para verip evini taşlatmışlar.. O da,
1951’de Adana’yı terk etmek zorunda kalmış. Büyük
sıkıntılarla karşılaşmış. Bir daha da Adana’ya
dönmemiş. Şimdi heykeli dönüyor!
Yaşar Kemal diyor ki;
en sülfü, en ağır işlere girdim; üç gün sonra
buldular, işten attılar beni.. Yaşar Kemal de
hapishanede atılanlardan biri.. 1951’de, Abidin
Dino’nun yönlendirmesiyle İstanbul’a kapağı
atmıştır.
Bu üçlüden; Orhan
Kemal (15.9.1914 Adana/2.6.1970 Sofya); Abidin Dino
(23.3.1913 İst./7.12.1993 Paris) yaşamda değiller.
Yaşar Kemal (1922 Osmaniye/……..) 90 yaşında, yaşamı
sürüyor, sürecek.. Bunlar bizim edebiyat önderimiz,
ışığımız. Halkevi Bahçesi’ne “Akademi Bahçesi”
diyorlar.. Bu bahçede konuşuyorlar, bu bahçede
düşünüyorlar. Neden bu bahçenin adı; Abidin Dino
Bahçesi değil de “Park”? “Park”sözcüğü, batıdan
geçme bize. Ulus Bahçesi’nin adı da sonradan “Ulus
Parkı” yapılmış.. Bizim dilimize ne oldu?
Dino’nun dedesi Abidin
Paşa’nın da (1880-85) büyük hizmetleri olmuş bize.
Adana Askeri Rüştiye’yi (Eski Kız Lisesi), Saat
Kulesini, Ziya Paşa’nın mezarını yaptırmış.
Büyükşehir Belediyesi
Başkan Vekili Zihni Aldırmaz’ın çalışmalarıyla
“Akademi Bahçesi, Abidin Dino Parkı’na dönüştürüldü.
Bahçede Orhan Kemal, Abidin Dino, Yaşar Kemal
yontuları yer alıyor. Bugün (5.6.2012) yontunun
açılışı yapıldı. Açılışta Vali Hüseyin Avni Coş,
Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Zihni Aldırmaz,
İçişleri Bakan Yardımcısı Osman Güneş, Orhan Kemalin
gelini, oğulları Nazım’la Işık Öğütçü, Sinema
Oyuncusu Menderes Samancılar, Tiyatro oyuncusu Ali
Özgentürk; konuklar, halk.. açılıştaydı.
Konuşmacılar bu üç
sanatçıdan övgüyle söz ettiler. Kültür sanat
alanında öncülük eden bu insanlar günümüze ışık
tutuyor dediler.. Işık Öğütçü, babasının-annesinin
işçilik yaptığı, Murtaza romanın geçtiği Milli
Mensucat Fabrikasının (atıl durumda) Orhan Kemal
Kültür Sanat Merkezi olmasını önerdi. O zaman
Adana’ya göçebileceğini, Adana’da oturacağını
söyledi. Büyükşehir Belediye Başkanı Zihni
Aldırmaz’sa, olayı olumlu karşıladıklarını, böyle
bir merkezin açılmasının yararlı olacağını belirtti.
Konuşmacılar arasında,
Adana’da yaşayan yazarlardan, şairlerden,
ressamlardan, tiyatroculardan, Halkevcilerden birer
temsilci bulunmalıydı..
Yazık! Yoktular..
izleyici olarak da çağrılmamışlar..
Bu üç sanatçıya karşı
(…) geçmişte Adana’da yapılan olumsuzluklardan hiç
söz edilmedi, değerlendirme yapılmadı.. Yüzleşme
böyle mi olmalıydı?.. Oysa, değerlendirmelerden
kaçmamak gerek.. Bu; geleceklere daha çok ışık
tutacak, Adana sanatçısına gereken değer verilecek
anlamına gelir.. Ama öyle olmuyor.. Adana’da kaç
sanatçı var, nerede bulunuyor, neler yapıyorlar,
bürokrasi görmezden geliyor..
Eksik gedik de olsa,
böyle bir girişimi alkışlıyoruz..
…………………………………………………..
1.İstenirse Halkevi
yeniden açılabilir, binası devredilebilir kendine.
2.Orhan Kemal, o yıllar
Verem Savaş Derneği yazmanıdır.