Yabancı rejimler lehinde propaganda yapmak suretiyle eratı isyana tahrik teşebbüsünde bulunmaktan maznun 12.Piyade Alay Bölüğü bedelcilerinden Abdülkadir Kemali oğlu Raşit Kemali hakkındaki hazırlık ve ilk tahkikat evrakını gördüm. Raşit'in komünistlik propagandası yapıyor diye ihbar edilmesi üzerine evinde yapılan aramada kendi el yazısıyla yazılmış ve Nâzım Hikmet'e hitap eden şiir parçaları ve Maksim Gorki'nin Rus İhtilali'nden Safhalar ve Mahkumlar adlı bir kitabı ile yine Rus ediplerinin hayatlarına dair ve Marksizm-Realiteler hakkında yazılmış ve gazetelerden kesilmiş makaleler çıkmıştır. Şahitlerden Niğde Kütüphane memuru ile 6. Bölük erlerinin ifadelerine göre Raşit'in Nâzım Hikmet'i takdir ettiğini ve eserlerinin büyük bir değeri bulunduğunu ve hatta kütüphanede bulunması lazım geldiğini söylediği, diğer erlerin de Raşit'in hükümetimizi Avrupa devletlerinden mesela İtalya, Almanya, Rusya'dan hatta Balkanlardan bile geri bulunduğunu söylediğini ifade etmeleri ve evinde çıkan yazılarla kendisinin bu ruhta, yani yabancı rejimleri benimseyerek biraz tahsilli bulunanlara hulul etmek suretiyle ve hissiyatı milliyelerini rencide edecek tarzda misallerle izaha kalkarak, yabancı rejimler lehinde propaganda yaptığını, bu fiil ve hareketlerin askeri şahıslar içinde yapılmış olmasının isyana muharrik sayıldığını, bu husus şahitlerin şahadetleri ve hatta kendisinin tevil yollu ikrarı ile sabit olmaktadır. Şu hale göre maznun Raşit'in bu fiil ve hareketi Ceza Kanunu'nun 94. maddesine uyduğundan, hakkında Askeri Usul Muhakemeleri Kanunu'nun 125. maddesi hükmüne tevfikan son tahkikatın açılmasına ve duruşmanın / / 938 günü Kor.Askeri Mahkemesinde yapılmasına karar verdim.

VI.Kor.K.Kor.

M.Ergüder

Yukarıdaki kararla Ekim 1938’de, Raşit Kemali, şimdi kitaplarını okuduğunuz (veya okumadığınız ama dizilerini seyrettiğiniz) adıyla Orhan Kemal 5 yıl hapse mahkum oldu.

12 Mart darbesinden hemen önce komşumuzdu. Yakılan kitapların dumanı arasında devlet ona bir kez daha el koymak istedi…

Kısa süre sonra zaten başını alıp gitti!

O yüzden, sanmayın ki bugün yenidir…

Bugün geçmişin bir sureti, geçmiş bugünün de içindedir!

Bu belgenin orijinalini ve Orhan Kemal’in mirasını, İstanbul’da Cihangir’de, oğullarından Işık Öğütçü’nün çabasıyla var olan Orhan Kemal Müzesi’nde görebilirsiniz.

Zaten tarihimizin her köşesinde de, bugün de böyle nice belge bulabilirsiniz.

Görmek isterseniz tabii!

Tabii, Orhan Kemal onca eserde, burada ve dünyada var olmaya devam ediyor.

M. Ergüder’i bilen var mı?

Peki nasıl bilirdiniz diyeyim, geçeyim.

Tanımamışsanız, tanıyınız, hatırlayınız, anınız diye, tam da 1938’de yazılmış unutulmaz birkaç perdelik eserini aktardım.

Gönlünüz, ufkunuz, gözünüz açık olsun!

Dün dündür, dün bugündür, bugün dündür, bugün bu gündür…

Gelecek biraz uzun sürer.